Niemand weet precies wie de architect was, maar zeker is dat Hadrianus nauw betrokken was bij de latere constructie. Naar het schijnt zou hij zelf de plannen hebben getekend. Hadrianus was keizer van 117 tot 138. Hij was een man van de wereld, wou alles weten en interesseerde zich voor alles. Bovendien was hij een zeer rijk persoon. Verder was hij ook bezeten door de Grieken. Hadrianus was veel eer gesteld op vrede dan op oorlog. Met hem verstevigde het absolutisme in het Keizerrijk. Voortaan was alles in handen van de keizer. Overal in het Keizerrijk bouwde hij monumenten en nieuwe steden. Hij was het immers ook die het Pantheon herbouwde. Hij bouwde daarnaast een mausoleum ‘de Engelenburcht’, de muur van Hadrianus, de villa in Tivoli,…
Stijl
Opdrachten 1. Bekijk bron 1 en 2. Bekijk ook eens terug het Pantheon. Waar zochten de Romeinen inspiratie voor het Pantheon? 2. Waarom trokken de Romeinen zo’n groots bouwwerk op? Vergelijk deze vaststelling met de stelling van Vetruvius (zie bron 3). Beoordeel vervolgens de stelling van Vetruvius kritisch.
Bron 3: Vetruvius over de Romeinse bouwkunst Vetruvius was een zeer belangrijk Romeins architect en ingenieur (ca. 25 v.C.)
"De Grieken genieten de faam dat ze bij de stichting van hun steden streven naar schoonheid, veilige steden, veilige ligging, havens en vruchtbare bodems. De Romeinen echter letten vooral op zaken waarvoor de Grieken zich nauwelijks interesseren, zoals het aanleggen van wegen en waterleidingen en een riolering die de afval van de stad kan wegspoelen in de Tiber… Met één woord: de Romeinen hechtten weinig belang aan de schoonheid van Rome omdat ze bezig waren met andere, grotere en nuttiger zaken."
BouwMaterialen
Opdrachten
1. Bekijk bovenstaand filmpje. Welke materialen vind je terug in de volgende delen van het Pantheon? - muren en vloer: vooral … - zuilen (zie ook bron 4): ... - koepel: dit materiaal gebruikte men voor de eerste keer, het is mengeling van tuf- en puimsteen: ... 2. Bekijk onderstaande afbeelding van de indrukwekkende deuren (zie bron 5). Dit zijn 7 meter hoge deuren. Met welk materiaal zijn zij bekleed?
Bron 4: Bronzen portiek van het Pantheon
Bron 5: Reconstructie met doorsnede van het Pantheon
Onderdelen van het pantheon
Portico (voorhal) De portico was oorspronkelijk een deel van een oudere tempel die op deze plek stond. De zuilen zijn gemaakt van graniet uit Egypte.
Opdrachten 1. Bestudeer bron 5 en 6. Je vindt 18 zuilen terug in de voorhal. In welke stijl werden de zuilen gebouwd? 2. Hoe noemt het onderdeel van de Griekse tempel dat bij bron 6 in het oranje werd gekleurd? (zie ook bron 5)
Bron 6: Reconstructietekening van de buitenkant van het Pantheon.
Koepel De koepel weegt meer dan 5000 ton en is gemaakt van beton en lichte puimsteen.
Opdrachten 1. Bestudeer bron 6 en 7. Welke geometrische vormen vind je terug in het Pantheon? Welke vormen vind je terug in de vloer? Welke geometrische figuur zit in het centrale deel verwerkt (zie bron 7)? De diameter meet 43,50 m. 2. Welk constructieprobleem deed zich voor? Welk soort plafond gebruikte men om de bol minder zwaar te maken zonder de constructie te verzwakken (zie bron 5, 6 en 7)? 3. Bekijk bron 5. Hoe trachtte men het geheel nog meer te ondersteunen? 4. Bekijk bron 8. Deel het Pantheon denkbeeldig in twee delen. Wat valt op? 5. Bekijk de verschillende afbeeldingen van het Pantheon. Er valt slechts via één plaats licht binnen. Langs waar? Hoe werd dit in het Latijn genoemd? 6. Als de koepel symbool staat voor de hemel, waarvoor zou dan deze plaats waardoor het licht naar binnen komt symbool staan? 7. Welke andere functie zou die opening nog gehad kunnen hebben? 8. Vergelijk wat de versiering betreft het binnen- en buitengezicht van de voorhal en de koepel (zie bron 6). Wat besluit je? 9. Hiermee waren zij de eerste in de Oudheid die dit zo deden. Vergelijk met het Parthenon (bron 1). Waarop lag hier de klemtoon?